تاریخ انتشار :

اوکراین

بررسی مطبوعات مسلمانان اوکراین در دهه ۹۰

مسلمانان در اوکراین پس از استقلال این کشور برای گسترش آگاهی و آموزش اسلام به چاپ و انتشار مطبوعات و مجله روی آوردند و امروز با کسب تجربه مطبوعاتی پایگاه های اینترنتی را برای گسترش اسلام راه اندازی می کنند.

به گزارش رهیافتگان (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان )  مسلمانان در اوکراین در طول دهه‌‌های حکومت اتحادیه جماهیر شوروی از آزادی چاپ مطبوعات و نشریه های مخصوص شان محروم بودند، اما پس از بازگشت مسلمانان تاتار کریمه از تبعیدگاهشان، استقلال اوکراین در سال ۱۹۹۱ میلادی و تاسیس اداره های دینی و برخی از جمعیت های اجتماعی و خیریه و موسسه های اسلامی فعالیت مطبوعاتی در تعدادی از شهرهای مسلمان نشین آغاز شد.

مسلمانان اهمیت مطبوعات و روزنامه نگاری را در زمینه آموزش اسلام، گسترش آگاهی، تصحیح مفاهیم و القای ارزش ها متوجه شدند. به همین دلیل روزنامه ها و مجله های مختلفی را در دهه ۹۰ قرن گذشته در زمینه موضوعات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و دینی و مذهبی می بینیم. همچنین این روزنامه ها به زبان اقلیت های مسلمان روسی، کریمه، تاتار و عرب نوشته شده اند.

روزنامه ها و مجله ها به زبان روسی:

روزنامه ها و مطبوعات کاغذی به صدای مسلمانان تبدیل شدند. برخی از روزنامه نگاران و اصحاب رسانه از تاتارهای کریمه که به تازگی از ازبکستان برگشته بودند، دو سال قبل از استقلال اوکراین روزنامه «کریمه» را در ژوئیه ۱۹۸۹ میلادی منتشر کردند که یک روزنامه سیاسی و فرهنگی متنوع است. این روزنامه اخبار مردم تاتار کریمه را در درجه اول منتشر می کرد. همچنین صفحه ویژه ای درباره اسلام با عنوان «اسلام نور» داشت. مسلمانان در همین سال مجله «قاصفیت» را که به تحقیقات و مطالعات تاریخی کریمه و تاتارها می پرداخت، منتشر کردند.

در ۱۵ ژوئن سال ۱۹۹۰ میلاد در شهر باغچه‌ سرای روزنامه «آودت» یعنی بازگشت منتشر شد. این روزنامه از جنبش ملی تاتارهای کریمه صحبت می کند. دراین روزنامه درباره مسایل سیاسی و اجتماعی تاتارهای کریمه به زبان روسی نوشته می شود.

 در سال ۱۹۹۲ میلادی، روزنامه «یانی دنیا» یعنی جهان جدید به زبان کریمه تاتار در کریمه منتشر شد. این روزنامه یک روزنامه فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است که آداب و رسوم مردم تاتار کریمه بررسی می کند.

اما نخستین روزنامه دینی اسلامی در اوکراین، ماهنامه «البیان» به زبان روسی است که آن را مرکز فرهنگی اسلامی تاتارهای ولگا در کی‌یف در اکتبر ۱۹۹۳ میلادی در پنج هزار نسخه منتشر کرد. در این روزنامه سلسله مقالاتی درباره ارکان اسلام، ایمان و اخبار مسلمانان اوکراین و جهان منتشر شد. چاپ این روزنامه تا سال ۲۰۰۲ میلادی ادامه داشت و توزیع آن رایگان بود.

در نوامبر سال ۱۹۹۳ میلادی روزنامه «هدایت» درباره وضعیت دینی مسلمانان کریمه در شهر سیمفروپول  به دو زبان کریمه تاتاری و روسی منتشر شد. این روزنامه به انتشار مقاله های فقهی، تفسیر قرآن کریم، احادیث نبوی و مسایل مخصوص مسلمانان اوکراین توجه دارد. این روزنامه همچنان چاپ می شود.

روزنامه «صوت کریمه» در سال ۱۹۹۳ در شهر سیمفروپول به دو زبان روسی و کریمه تاتاری منتشر شد که به مسایل سیاسی و فرهنگی متنوع می پردازد.

پس از آن در کی‌یف روزنامه «میناریت» در مارس ۱۹۹۴ به زبان روسی درباره اداره دینی مسلمانان اوکراین چاپ شد. این روزنامه وابسته به جماعت عبدالله هرری معروف به جماعت «الاحباش» است.

جمعیت اسلامی شهر پولتاوا  روزنامه «اذان» را به طور رسمی در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۵ میلادی به زبان روسی در چهار صفحه کوچک منتشر کرد. این روزنامه ماهیانه در یک هزار نسخه چاپ شد. این جمعیت روزنامه «ایمان» را در ژوئن سال ۱۹۹۶ میلادی در صفحه های بزرگ و در یک هزار و ۵۰۰ نسخه چاپ کرد.

حزب اسلامی اوکراین در دسامبر سال ۱۹۹۷ میلادی روزنامه «یدینستفا» یعنی وحدت را در شهر دونتسک چاپ کرد. سپس این حزب روزنامه «ناش دوم اوکراین» یعنی «اوکراین خانه ما» را در سال ۱۹۹۸ میلادی به زبان روسی منتشر کرد.

اتحادیه سازمان های اجتماعی «الرائد» در اوکراین روزنامه «الرائد» را به زبان روسی منتشر کرد. این روزنامه یک ماهنامه خبری اندیشه اسلامی است که به طور رایگان توزیع می شود. شماره اول آن در ۲۳ دسامبر سال ۱۹۹۸ میلادی در کی‌یف در چهار هزار نسخه چاپ کرد. پس از یکسال تعداد نسخه های چاپ شده به هفت هزار نسخه و سپس به ۱۰ هزار نسخه افزایش یافت. این روزنامه در سراسر اوکراین توزیع می شود. شماری از اندیشمندان اسلامی و شرق شناسان اوکراینی و تاتاری در این روزنامه می نویسند.

این روزنامه اخبار، برنامه ها و فعالیت های مسلمانان در اوکراین را منتشر می کند و به مسایل اسلامی و اجتماعی از منظر انسانی و اعتدال گرایانه می پردازد. این روزنامه تا سال ۲۰۱۵ میلادی چاپ می شود، اما به دلیل روی آوردن خوانندگان به اینترنت و فناوری اطلاعات جدید چاپ آن متوقف شد.

مجله «یلدز» یعنی ستاره در شهر سیمفروپول در سال ۱۹۹۸ میلادی چاپ شد. این مجله یک مجله ادبی فرهنگی به زبان کریمه تاتاری است. این مجله در سال ۱۹۷۶ در ازبکستان چاپ می شد.

 

 

روزنامه ها به زبان عربی:

برخی از موسسه های عربی و دینی تلاش کردند تا با چاپ روزنامه ها و مجله های عربی به اقلیت عربی در اوکراین توجه کنند. این روزنامه ها و مجله ها به اخبار اقلیت عربی می پرداخت و اطلاعات دینی و فرهنگی متنوعی ارایه می کرد.

اداره دینی مسلمانان اوکراین در سال ۱۹۹۵ میلادی روزنامه «المنار» را منتشر کرد. این روزنامه تلاش کرد تا اخبار فعالیت ها و افکار اعضای جماعت الاحباش را در اوکراین، روسیه و العالم منتشر کند. جماعت الاحباش منتقد افکار سلفی گری است.

دانشجویان عرب در برخی از شهرهای اوکراین به چاپ  نشریه های دوره ای کوچک به زبان عربی با هدف گسترش آگاهی دینی بین دانشجویان مسلمان و یادآوری به آنها درباره برخی از مناسبت های دینی اقدام می کردند. مجله المنار در شهر خارکوف در نیمه دهه ۹۰، مجله الوقائع در کی‌یف در سال ۱۹۹۶ از جمله این نشریه ها هستند.

مجله رسمی «حوت» در سال ۱۹۹۶ در کی‌یف منتشر شد که مقاله های سیاسی و اجتماعی متنوع در آن چاپ می شد. از این مجله تنها چهار شماره چاپ شد. پس از آن نشریه «صدای اوکراین» منتشر شد. سپس مجله «النور» به عنوان یک مجله دانشگاهی در اوایل سال ۱۹۹۷ میلادی منتشر شد که انتشار آن تنها یک سال به طول انجامید.

دانشجویان عرب پس از چاپ این نشریه، در سال ۱۹۹۷ به چاپ روزنامه «الرائد» به زبان عربی روی آوردند. اما انتشار آن یک سال به طول انجامید تا در ۲۸ ژانویه ۱۹۹۸ به طور آزمایشی چاپ شد. اتحادیه سازمان اجتماعی «الرائد» این روزنامه را که به مسایل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی می پرداخت، چاپ می کرد. در ابتدا این روزنامه در ۱۶ صفحه و سپس در ۱۲ صفحه چاپ شد.

بدون شک این تجربه های مطبوعاتی مسلمانان اوکراین باعث شد تا آنها در راه اندازی پایگاه ها و صفحه های الکترونیکی در قرن کنونی آماده باشند و از این پایگاه ها به عنوان هسته رسانه اسلامی در اوکراین استفاده کنند.

منبع: شبستان

اشتراک گذاری :


آخرین اخبار