به گزارش رهیافته (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان) سوره های قرآن – هشتاد و هفتمین سوره قرآن کریم است که مکی و ۱۹ آیه دارد.
از امام صادق علیه السلام روایت شده است: هر کس سوره اعلی را در نمازهای واجب یا مستحب خود قرائت نماید در روز قیامت به او گفته می شود از هر دری از درهای بهشت که دوست داری وارد بهشت شو(۱)
رسول خدا صلی الله علیه و اله وسلم می فرماید: کسی که سوره اعلی را قرائت نماید خداوند به تعداد همه حروفی که بر پیامبران الهی ابراهیم ، موسی و محمد نازل کرده است به ازای هر حروف ده حسنه به او می بخشد.(۲)
امیرالمومنین علی علیه السلام در حدیثی فرموده است: پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم سوره «اعلی» را دوست می داشت و اولین کسی که گفت: سبحان ربی الاعلی و بحمده، میکائیل بود.(۳)
ابوحمیصه از امیرالمؤمنین نقل می کند: بیست شب پشت سر هم در نماز به علی علیه السلام اقتدا کردم و بعد از حمد سوره ای جز اعلی نخوان و روزی فرمود: اگر مردم بدانند که چه چیزهایی (از منافع و فواید) در سوره اعلی هست حتما روزی بیست بار آن را قرائت می کردند. هر کس ان را قرائت کند مانند این است که کتاب های آسمانی موسی و ابراهیم را قرائت کرده است. (۴)
ابن عباس از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل کرده است: بعد از قرائت سوره اعلی بگویید: «سبحان ربی الاعلی».(۵)
آثار و برکات سوره
۱) درمان درد گوش، درد گردن و دررفتگی استخوان
از رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم نقل شده استک که اگر کسی سوره اعلی بر درد گوش خوانده شود دردش یرطرف می شود و اگر برای کسی که بیماری بواسیر دارد بخوانند خوب می شود .(۶)
و هم چنین در روایتی دیگر از ایشان آمده که این عمل برای درد گردن نیز مفید است. (۷)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى ﴿۱﴾
نام پروردگار والاى خود را به پاکى بستاى (۱)
الَّذِی خَلَقَ فَسَوَّى ﴿۲﴾
همان که آفرید و هماهنگى بخشید (۲)
وَالَّذِی قَدَّرَ فَهَدَى ﴿۳﴾
و آنکه اندازه گیرى کرد و راه نمود (۳)
وَالَّذِی أَخْرَجَ الْمَرْعَى ﴿۴﴾
و آنکه چمنزار را برآورد (۴)
فَجَعَلَهُ غُثَاءً أَحْوَى ﴿۵﴾
و پس [از چندى] آن را خاشاکى تیره گون گردانید (۵)
سَنُقْرِئُکَ فَلَا تَنْسَى ﴿۶﴾
ما بزودى [آیات خود را به وسیله سروش غیبى] بر تو خواهیم خواند تا فراموش نکنى (۶)
إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّهُ یَعْلَمُ الْجَهْرَ وَمَا یَخْفَى ﴿۷﴾
جز آنچه خدا خواهد که او آشکار و آنچه را که نهان است مى داند (۷)
وَنُیَسِّرُکَ لِلْیُسْرَى ﴿۸﴾
و براى تو آسانترین [راه] را فراهم مى گردانیم (۸)
فَذَکِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّکْرَى ﴿۹﴾
پس پند ده اگر پند سود بخشد (۹)
سَیَذَّکَّرُ مَنْ یَخْشَى ﴿۱۰﴾
آن کس که ترسد بزودى عبرت گیرد (۱۰)
وَیَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى ﴿۱۱﴾
و نگونبخت خود را از آن دور مى دارد (۱۱)
الَّذِی یَصْلَى النَّارَ الْکُبْرَى ﴿۱۲﴾
همان کس که در آتشى بزرگ در آید (۱۲)
ثُمَّ لَا یَمُوتُ فِیهَا وَلَا یَحْیَى ﴿۱۳﴾
آنگاه نه در آن مى میرد و نه زندگانى مى یابد (۱۳)
قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى ﴿۱۴﴾
رستگار آن کس که خود را پاک گردانید (۱۴)
وَذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى ﴿۱۵﴾
و نام پروردگارش را یاد کرد و نماز گزارد (۱۵)
بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَیَاهَ الدُّنْیَا ﴿۱۶﴾
لیکن [شما] زندگى دنیا را بر مى گزینید (۱۶)
وَالْآخِرَهُ خَیْرٌ وَأَبْقَى ﴿۱۷﴾
با آنکه [جهان] آخرت نیکوتر و پایدارتر است (۱۷)
إِنَّ هَذَا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولَى ﴿۱۸﴾
قطعا در صحیفه هاى گذشته این [معنى] هست (۱۸)
صُحُفِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَى ﴿۱۹﴾
صحیفه هاى ابراهیم و موسى (۱۹)
محتواى سوره
سوره اعلى در آغاز، خطاب به پیامبر صلى الله علیه و آله او را به تسبیح شایسته نام پروردگار بلندمرتبه، فرمان مىدهد؛ پروردگارى که پس از آفرینش موجودات با هدایت تکوینى آنان را در مسیر کمال قرار داده است.
سپس با بیان نمونهاى به رویانیدن گیاهان از دل زمین براى چراى حیوانات و خشک و سیاه شدن آن ادامه مىیابد، آنگاه بار دیگر خطاب به پیامبر صلى الله علیه و آله مىفرماید: ما قرآن را بر تو نازل مىکنیم و آن را به تو مىآموزیم، به گونهاى که (با قدرت و مشیت الهى) هرگز فراموش نخواهى کرد و ما تو را با روشى آسان براى تبلیغ این رسالت جهانى آماده مىکنیم.
تو مردم را به اسلام فراخوان و اگر تذکر، سودمند باشد به آنان تذکر ده. در بخش سوم، مردم را در برابر دعوت پیامبر صلى الله علیه و آله به دو دسته تقسیم مىکند: گروهى که به موجب ترس از خدا متذکر شده، به سوى پیامبر صلى الله علیه و آله مىآیند و دسته شقى و بدفرجام که از وى دورى مىگزینند و کیفر چنین گروهى آتش بزرگى است که در آن وارد مىشوند و مرگ و زندگى در آن راه ندارد، آنگاه تأکید مىورزد که اهل تزکیه که بر یاد خدا و گزاردن نماز اصرار دارند رستگار مىشوند.
در پایان به رویکرد آدمیان و محور اصلى دعوت پیامبران اشاره مىکند که شما (مردم) دنیا را بر آخرت ترجیح مىدهید، در حالى که آخرت بهتر و پایدارتر است. این آموزهها در همه کتب آسمانى پیشین، از جمله کتابهاى حضرت ابراهیم و حضرت موسى علیهماالسلام آمده است.
فضیلت سوره اعلی
از امام صادق علیهالسّلام روایت شده است: «هر کس سوره اعلی را در نمازهای واجب یا مستحب خود قرائت نماید در روز قیامت به او گفته میشود از هر دری از درهای بهشت که دوست داری وارد بهشت شو».
(ثواب الأعمال، ص۱۲۲/ نورالثقلین/ البرهان، فیه: «ان شاءالله» محذوف)
همچنین فرموده اند: «از کارهای واجبی که بر عهدهی شیعهی معتقد ماست، این است که هنگام شب جمعه سورهی جمعه و سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی را تلاوت میکند».
(ثواب الأعمال، ص۱۱۸/ نورالثقلین)
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس این سوره را بخواند، خداوند دهها حسنات معادل تمامی حروفی که بر ابراهیم (علیه السلام) و موسی (علیه السلام) و محمّد (صلی الله علیه و آله) نازل کرده است، عطا میکند.
(المصباح للکفعمی، ص۴۵۰/ نورالثقلین/ نورالثقلین)
ابو حمیصه از علی (علیه السلام) نقل میکند: «بیست شب، پشت سر او نماز خواندم و او تنها این سوره را میخواند: سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی، و میفرمود: اگر میدانستید که چه چیزی در این سوره است، هرکدام از شما، هر روز، ده بار این سوره را میخواندید، و هرکس این سوره را بخواند مانند این است که صحیفههای موسی (علیه السلام) و ابراهیم (علیه السلام) را که بهجای آورد، خوانده است».
(مستدرک الوسایل، ج۴، ص۲۱۷/ نورالثقلین/ البرهان)
آثار و برکات سوره
درمان (درد گوش، درد گردن، نفخ شکم، بواسیر)
دیگر اثرات ثمربخش و درمانی آن است بر کسی که عارضهی بواسیر یا نفخ شکم یا درد گردن یا گوش داشته باشد، این سورهی مبارکه را بر او بخوانند.
(مصباح کفعمی)
به سلامت برگشتن مسافر
در خواص آن امام ششم(ع) میفرماید: هر کس در هنگام سفر این سوره را سه بار بخواند به سلامت مراجعت خواهد کرد.
(خواصالآیات)
زیاد شدن حافظه
امام ششم: و کسی که آن را بنویسد و به همراه خود داشته باشد حافظهی او زیاد میشود.
(خواصالآیات)
محفوظ ماندن از بلاها و آفات
اگر در روز جمعه بعد از نماز آن را بنویسد و همراه خود بدارد به یاری خدا از جمیع آفات و بلیّات محفوظ خواهد بود.
(تفسیر اطیبالبیان)
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته
پی نوشت:
(۱) ثواب الاعمال ص۱۲۲٫
(۲) مجمع البیان، ج۱۰، ص۳۲۶
(۳) مستدرک الوسائل، ج۴، ص۳۵۸
(۴) مجمع البیان، ج۱، ص۳۲۶
(۵) بحارالانوار، ج۸۹، ص۲۲۰
(۶) تفسیرالبرهان، ج۵، ص۶۳۳
(۷) همان
منبع: «قرآن درمانی روحی و جسمی، محسن آشتیانی، سید محسن موسوی»