به گزارش رهیافتگان (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان )سازمان فرهنگ، آموزش و علوم اسلامی (آیسسکو) برای نخستین بار و در ابتکاری جدید در سال ۲۰۰۵ میلادی، شهر مکه عربستان سعودی را پایتخت فرهنگی جهان اسلام اعلام کرد و پس از آن در سال ۲۰۰۶ شهرهای حلب سوریه، اصفهان در ایران و تمبکو جمهوری مالی پایتختهای فرهنگی جهان اسلام شدند.
سازمان آیسسکو امسال در کنار شهر «بندر سری بگاوان»، پایتخت برونئی، شهرهای تونس، قدس و شهر بیسائو، پایتخت کشور آفریقایی گینه بیسائو را از پایتختهای فرهنگی جهان اسلام در سال ۲۰۱۹ اعلام کرده که انتخاب این شهر فقیر آفریقایی میتواند ابتکاری مهم در معرفی بیشتر ظرفیت و تلاشهای مسلمانان این کشور برای ترویج قرآن و تعالیم اسلام باشد.
در همین راستا، پایگاه خبری «الجزیره نت» در گزارشی با عنوان «بیساو.. عاصمه الثقافه الإسلامیه فی غرب أفریقیا: بیسائو..پایتخت فرهنگی جهان اسلام در غرب آفریقا» به معرفی جایگاه و حضور مسلمانان در این کشور پرداخته و مشکلات و چالشهای مسلمانان را تبیین کرده است.
در این گزارش آمده است: گینه بیسائو یک کشور کوچک در غرب قاره آفریقا و در کرانه اقیانوس اطلس و شمال جمهوری گینه است که مسلمانان تقریبا نیمی از جمعیت آن را تشکیل میدهند و بیشتر آنها در شمال و شمال شرق این کشور زندگی میکنند.
پس از اسلام، دین مسیحیت بیشترین پیرو را در این کشور دارد و عدهای نیز پیرو آیینهای بومی هستند، اما مسلمانان این کشور ییشتر پیرو مذهب مالکی هستند و اقلیتهایی از شیعیان و پیروان فرقه احمدیه نیز در میان آنها دیده میشود.
تعداد ساکنان گینه بیسائو نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر است که حدود ۸۰۰ هزار نفر آنها مسلمان هستند و این کشور یکی از اعضای سازمان همکاریهای اسلامی و اتحادیه آفریقا به شمار میرود.
میدان «ابطال الأمه» در مرکز بیسائو
استقلال گینه بیسائو
استعمارگران پرتغالی در سال ۱۶۸۷ میلادی شهر «بیسائو» را بهعنوان یک بندر و مرکزی برای تجارت بَرده و کالا در غرب آفریقا تأسیس کردند. این شهر در سال ۱۹۴۲ به پایتخت گینه پرتغال تبدیل شد و تا سال ۱۹۷۳ یعنی زمان استقلال به همین صورت باقی ماند.
مسجد مسکویتا در بیسائو
در سال ۱۹۶۳ این شهر یکی از مهمترین پایگاههای انقلابی بود که توسط حزب آفریقایی استقلال گینه به رهبری «آمیلار کابرل» و برخی دوستان او آغاز شد. پس از پیروزی استقلالطلبان در سال ۱۹۷۴میلادی و اعلام استقلال کامل کشور گینه، بیسائو پایتخت دولت جدید اعلام شد.
بیساوئو بزرگترین شهر در این کشور، بندر اصلی و مرکز آموزشی اداری و نظامی آن است که به تولید بادام زمینی، چوب، روغن نخل و لاستیک شهرت داشته و دارای یک فرودگاه بینالمللی است.
اقوام فولانی و ماندینگو
نمیتوان از فرهنگ اسلامی در بیسائو سخن گفت، اما از اقوام «فولانی» و «ماندینگو» که در غرب آفریقا از جمله گینه بیسائو زندگی میکنند، سخنی به میان نیاورد.
جمعیت قوم فولانی حدود ۴۰ میلیون نفر است که بیشتر آنها مسلمان بوده و یکی از بزرگترین اقلیتهای منطقه ساحل و غرب آفریقا به شمار میروند.
اما ماندینگو نیز یک مجموعه در غرب آفریقا است که تعداد ساکنان آن به حدود ۱۱ میلیون نفر میرسد و بیشتر آنها مسلمان هستند، آنها یک جامعه سنتی دارند که بر ارتباط خانوادگی و روستایی استواراست و جامعهای هستند که تاریخ، فرهنگ و اسطورهها در میان آنان به صورت شفاهی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
اسلام در گینه بیسائو
از ظهور اسلام در گینه بیسائو مدت بسیار مدیدى مىگذرد. اسلام در اواخر سده سیزدهم میلادی وارد این کشور شد و پس از آن پیشروى دین پیامبر(ص) از سمت منطقه «فوتاجالون» واقع در غرب آفریقا شدت گرفت.
با وجود این که مسلمانان بیشترین تعداد را در این کشور دارا هستند، اما فعالیتهای گسترده کلیساها، برپایی جشنها و آیینهای مسیحی و عدم التزام به حجاب اسلامی موجب شده است، تعداد مسلمانان خیلی به چشم نیاید.
در سالهای اخیر به دلیل تلاش سازمانهای اسلامی برای هدایت تازهمسلمانان و پاسخ به سؤالات و شبهات آنان در زمینههای مختلف دینی، روز به روز گرایش به اسلام در میان گروههای مختلف گینهای رشد داشته است.
تشرف گروهی به اسلام
یکی از ویژگیهای مهم ساکنان کشور گینه بیسائو که وجه تمایز آنها با دیگران به شمار میآید، این است که آنها به صورت گروهی به اسلام ایمان میآورند، بهعنوان مثال ساکنان روستاهای « کونتانگا»، « ثوم»، « کومیری» و « کومکجا» در یک زمان به طور کامل به اسلام مشرف شدند که جمعیت آنها به بیش از ۳ هزار نفر میرسد.
موزه آثار آفریقایی
موزه آثار تاریخی آفریقا از اماکن فرهنگی گینه بیسائو است، این موزه با استقبال گسترده گردشگران مواجه است و در آن آثار هنری همچون سفال سنتی، پارچه و مجسمه و صنایع دستی به نمایش گذاشته شده که از طریق آن میتوان با تاریخ این کشور آشنا شد، این آثار بازگوکننده بخشی از تاریخ است که از نزدیک میتوان با آن آشنا شد.
نیاز به مؤسسات قرآنی ـ اسلامی
اما آنچه مسلم است، نیاز مسلمانان بیسائو به تأسیس مؤسسات اسلامی قرآنی برای آموزش مبانی و آموزههای اسلام و علوم قرآن به شدت احساس میشود، امری که به دلیل فقر شدید در این کشور انجام و فراهمآوردن آن برای ساکنان این کشور کاری سخت است.
مسلمانان این کشور از کمبود منابع مالی و نبود مؤسسات قرآنی و دینی که تلاش آنان برای فراگیری قرآن و علوم اسلام را با چالش مواجه میکند، رنج میبرند و همین مسئله سبب شده که آموزش قرآن و علوم دینی به تازهمسلمانان نیز با مشکل مواجه باشد، همچنین، فقر و فقدان منابع مالی کافی، تلاش مبلغان و وعاظ مسلمان برای ترویج آموزههای حقیقی اسلام به ساکنین منطقه را با مشکل روبه رو کرده است.
تمجید رئیسجمهور گینه بیسائو از یک مرکز خیریه(سال ۲۰۱۴)
اگرچه تلاش نهادهای اسلامی در گینه بیسائو نقش موثری در دعوت غیرمسلمانان به اسلام در روستاها و قبایل متعدد داشته است، اما تلاش همزمان مؤسسات تبلیغاتی سایر ادیان و سرمایهگذاری آنان در طرحهای مختلف بهداشتی، اجتماعی و آموزشی، کار مؤسسات اسلامی را سخت کرده است.
با این وجود، کشور گینه بیسائو در سالهای اخیر شاهد اسلام آوردن مشهورترین رهبران سیاسی خود بوده که از میان آنها می توان به « کومبایالا»، رئیسجمهور سابق این کشور و « ادموند اوورا»، مشاور سابق رئیسجمهور در امور راهبردی اشاره کرد.
به هر حال شهر بیسائو، پایتخت گینه بیسائو امسال در حالی از سوی سازمان آیسسکو بهعنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال ۲۰۱۹ میلادی معرفی شده که این شهر مملو از آثار مهم معماری، تاریخی و اجتماعی است و با وجود تنوع فرهنگ موجود در آن، اما شاهد همزیستی مسالمتآمیز میان مردمی با ادیان و فرهنگهای مختلف است.
این ابتکار سازمان اسلامی آیسسکو همچنین، فرصتی برای تبیین تنوع و غنای فرهنگی و کشف فرهنگ و آثار تاریخی بیسائو و معرفی ارزشهای انسانی فرهنگ حاکم بر این شهر است.
منبع: ایکنا