تاریخ انتشار :

توحید

خداوند سمیع و بصیر، جمال و جلال خداوند،محبت خدا نسبت به بنده/توحیدذات,صفات,افعال وعبادت چیست ؟

او چنان احاطه و آگاهى به اصوات و مناظر دارد و چنان همه این امور نزد او حاضرند که از هر گونه شنوایى و بینایى برتر و بالاتر است

به گزارش رهیافتگان (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان ) در این بخش از کتاب ۱۸۰ پرسش و پاسخ با طرح مسائل توحیدی، بصورت ساده و کاربردی پاسخ می دهد

بخش۶

منظور از سمیع و بصیربودن پروردگار چیست؟
محققان براین عقیده اندکه سمیع و بصیر بودن خداوند، چیزى جز علم و آگاهى او نسبت به اصوات و مبصرات یعنى موجودات نیست. این الفاظ هنگامى که در مورد خداوند بکار مى روند از مفاهیم جسمانى و آلات و ادوات، مجرد مى شوند چرا که ذات پاک او ما فوق جسم و جسمانیات است.
او چنان احاطه و آگاهى به اصوات و مناظر دارد و چنان همه این امور نزد او حاضرند که از هر گونه شنوایى و بینایى برتر و بالاتر است ولذا خداوند در دعاها اسمع السامعین از همه شنوندگان شنونده تر و ابصرالناظرین از همه بینندگان بصیرتر توصیف شده است. سمیع و بصیر بودن خداوند چیزى جز عالم بودن او به اصوات و منظره ها نمى تواند باشد.

منظور از صفات جمال و جلال چیست؟
معمولا صفات خداوند را به دو بخش تقسیم مى کنند صفات ذات و صفات فعل، صفات ذات را به دو بخش تقسبم مى کنند صفات جمال و صفات جلال
منظور از صفات جمال صفاتى است که براى خداوند ثابت است، مانند علم، قدرت، ازلیت و ابدیت ولذا آن را صفات ثبوتیه مى نامند. و منظور از صفات جلال صفاتى است که از خدا نفى مى شود مانند جهل، عجز و جسمانیت و مانند آن و لذا آن را صفات سلبیه مى نامند و این هر دو صفات ذات است و قطع نظر از افعال او قابل درک است.
منظور از صفات فعل، صفاتى است که به افعال خداوند بستگى دارد یعنى قبل از انکه فعل از او صادر شود آن وصف بر او اطلاق نمى گردد مانند خالق، رازق، محیى، ممیت.
صفات ذات و صفات فعل او نامتناهى است زیرا نه کمالاتش پایانى دارد و نه افعال و مصنوعاتش، اوصاف پنجگانه زیر ریشه اصلى همه اسماء و صفات مقدس او را تشکیل مى دهد و بقیه فروع این اصل پربارند.
وحدانیت، علم، قدرت، ازلیت و ابدیت.

توحید

مفهوم محبت در مورد خداوند یعنى چه؟
در سوره بروج آیه ۱۴ آمده ” و هو الغفور الودود” ( و او آمرزنده و دوستدار بندگان است ) مفهوم محبت در خدا و انسانها متفاوت است، محبت در انسان یکنوع توجه قلبى و جاذبه روحى است در حالیکه خداوند نه قلب دارد و نه روح، محبت در مورد او به معنى انجام کارهایى است که مایه خیر و سعادت بندگانش است و نشانه لطف و عنایت اوست و به معنى آثار خارجى آن است، در بسیارى از اوصاف و افعال الهى عین این مطلب وجود دارد.

توحید ذات
معنى توحید ذات این است که خدا یکى است و دومى براى او تصور نمى شود نه اینکه دو نیست یا به عبارت دیگر خدا شبیه و نظیر و مانند ندارد چرا که یک وجود بى نهایت کامل, داراى چنین صفتى مى باشد.
در حدیثى مى خوانیم که امام صادق از یکى از یارانش پرسید ” اى شى الله اکبر ” مفهوم الله اکبرچیست؟! عرض کرد ” الله اکبر من کل شى” خدا بزرگتر از هر چیزى است امام فرمود ” فکان ثم شى فیکون اکبر منه”  آیا چیزى وجود دارد که خدا از او بزرگتر باشد؟
امام فرمود الله اکبر من ان یوصف” خدا بزرگتر از آن است که به وصف آید” (۱)

توحید صفات
همانگونه که ذاتش ازلى و ابدى است, صفات او همچون علم و قدرت و مانند اینها ازلى و ابدى مى باشد.
این صفات زائد بر ذات او نیست بلکه عین ذات اوست و صفات او از یکدیگر جدا نمى باشد, یعنى علم و قدرت او یکى است و هر دو عین ذات اوست.
توضیح: ما در آغاز فاقد بسیارى از صفات بودیم مثل علم و قدرت تدریجا در ما پرورش یافت مى گوییم اینها امورى زائد بر ذات ما هستند و لذا ممکن است روزى از ما جدا شود ولى در خداوند هیچیک از این معانى تصور نمى شود تمام ذات او علم است و تمام ذاتش قدرت و همه چیز در انجا یکى است. (۲)

توحید افعالى
هر وجودى هر حرکتى هر فعلى در عالم است به ذات پاک خدا بر مى گردد مسبب الاسباب اوست و علت العلل ذات پاک او مى باشد. در عین حال که ما فاعل افعال خود هستیم و در مقابل آن مسئولیم از یک نظر فاعل خداوند است زیرا همه آنچه داریم به او باز مى گردد. ( لاموثرفى الوجودالاالله )

توحید در عبادت
تنها باید او را پرستش کرد و غیر او شایسته عبودیت نیست, عبادت باید براى کسى باشد که کمال مطلق و مطللق کمال است کسیکه از همگان بى نیاز است و بخشنده تمام نعمت ها و آفریننده همه موجودات و این صفات جز در ذات پاک او جمع نمى شود.
هدف اصلى از عبادت راه یافتن به جوار قرب آن کمال مطلق و هستى بى پایان و انعکاس پرتوى از صفات کمال و جمال او در درون جان است که نتیجه اش خودسازى و تهذیب نفس است.

۱- معانى الاخبار صدوق صفحه ۱۱ حدیث ۱
۲- تفسیرپیام قرآن ۲۷۴/۳

 

بخش های دیگر از همین کتاب را بخوانید؛

بخش۱: (انگیزه و نیاز انسان برای خداجویی) 

بخش۲: (چرا ذات پروردگاررانمى توان درک کرد؟)

بخش۳: (آیا آفریدگار هم آفریدگاری دارد؟) 

بخش۴: (چگونه دین فطری است؟) 

بخش۵: (ناممکن بودن تعدد خدایان، معنی لقاء الله، وجه الله،ثارالله، یدالله چیست؟) 

 

تنظیم و پیاده سازی خدیجه سادات علوی– گروه تحقیقات سایت رهیافته (وابسته به انجمن شهید ادواردو آنیلی)

اشتراک گذاری :


آخرین اخبار