تاریخ انتشار :

در سايه غفلت مسولان ايراني :

آیا سرطان وهابیت به جان دومین کشور شیعه جهان افتاده!

امروزه وهابیون آذری و پیروان این مذهب که تحت تاثیر حمایتهای مستقیم مالی عربستان و سایر کشورهای عربی و با نام بنیادهای خیریه فعالیت می کنند با استقرار در اردوگاه های فراریان جنگی و نفوذ در سیستم آموزشی این کشور گرایش به این مذهب رابه صورت گسترده تبلیغ می کنند.

احمد نصرتی

کارشناس مسائل قفقاز

به گزارش رهیافتگان به نقل از آران نیوز : خلاء مذهبی بوجود آمده در جمهوری آذربایجان در سالهای بعد از استقلال این کشور ، زمان مناسبی برای تبلیغ و گسترش سایر ادیان و فرقه های نوظهور و جذب مخاطب از میان مردمی که هفتاد سال در کمال بی دینی بسر برده بودند بشمار می رفت. مردمی که تشنه ی اظهار عقاید خود بودند بعد از کسب آزادی شدیدا بدنبال فطرت بیدار خود حرکت کرده و همانند بیابانی خشک منتظر آب بسر می بردند .

از طرف دیگر دولتمردان این جمهوری در سالهای اولیه ی استقلال این کشور ضمن بی توجهی به عقاید و خواسته های دینی مردم، قانون اساسی خود را براساس دنیا گرایی(دنیوی) و سکولاریسم تنظیم کردند. قانونی که در آن نه تنها به موضوع دین اسلام (دین اصلی مردم این کشور) و مذهب تشیع اشاره ای نشده بود بلکه به سایر ادیان و مذاهب و طریقتهای مختلف اجازه می داد تا براحتی در کشوری که مردمش در دوران سخت شوروی مراسمات مذهبی خود را زیر سختگیرانه ترین شرایط انجام داده و دین و هویت خود را حفظ کرده بودند ، عقاید و افکار پوچ و منحط خود را انتشار داده و آزادانه به گسترش و تبلیغ دین و فرقه ی خود مشغول باشند. از طرف دیگر جنگ خانمان سوز قره باغ و اوضاع نابسامان سیاسی جمهوری آذربایجان در سالهای آغازین کسب استقلال و همچنین بحران چچن در حوزه ی قفقاز شمالی(در سالهای بعد) فرصت مناسبی برای تبلیغ و گسترش مذاهب و فرقه های مختلف ازجمله وهابیت را در این جمهوری بوجود آورد. حضور مجاهدین افغانی با تفکرات وهابی در جنگ قره باغ و همچنین استفاده از اراضی جمهوری آذربایجان بعنوان مسیر ارتباطی در بحران چچن موجب جلب توجه اغلب ساکنین شهرهای شمالی و شمال غرب این کشور که هم مرز با قفقاز شمالی می باشند، به فرقه ی وهابیت شد. اما یکی از مهمترین عوامل رشد و گسترش این فرقه در جمهوری آذربایجان ، ترس سیاستمداران غربی و صهیونیستی از علاقه ی مردم این کشور به اسلام و ایران و تنظیم سیاستهای خود در جهت جلوگیری از این روند رو به رشد، محسوب می شود. بدین ترتیب وهابیت برای رشد و گسترش در جمهوری آذربایجان ضمن برخورداری از منابع مالی این قدرتهای استعمارگر، از دکترین مجرب این کشورها نیز برخوردار شدند .

صرفنظر از عواملی که موجبات نفوذ و رشد این فرقه ی ضاله را جامعه ی بکر جمهوری آذربایجان فراهم آورد؛ مروری بر سالهای نفوذ و فعالیت این فرقه ی نوظهور نشان می دهد که با نفوذ تدریجی این تفکر در سالهای نخستین دهه ی ۱۹۹۰ موجب شد تا میسیونرهای این فرقه بطور جدی از اواخر جنگ قره باغ و در سال ۱۹۹۵ وارد جمهوری آذربایجان شده و از سال ۱۹۹۷ با محکم کردن پایگاه تبلیغی خود در این جمهوری اقدام به احداث مهم ترین مسجد خود یعنی مسجد ابوبکر در سال ۱۹۹۸ در یکی از مناطق شلوغ و پر رفت وآمد باکو کنند. این مسجد که با کمک مستقیم یکی از بنیادهای خیریه کویتی در باکو احداث شده بود سرپرستی آن به فردی بنام “قامت سلیمان” که از دانش آموخته های عربستان محسوب می شد، واگذار گردید. مبلغان این فرقه بعد از این سالها و با استفاده از فضای بکر دینی و مذهبی موجود در جمهوری آذربایجان اقدام به تخریب پنهانی سایر ادیان و مذاهب و بخصوص تشیع پرداختند. پیروان فرقه ی  وهابیت با نقاب عدم ورود به صحنه ی سیاسی، رفته رفته فعالیت خود را در این جمهوری گسترش داده و به صورت سازمان یافته و ریشه‌ دار کار تبلیغی و شست ‌و شوی مغزها در این کشور رها یافته از کمونیسم را ادامه دادند بطوریکه ادعا می شود در حال حاضر تعداد سلفی ها در جمهوری آذربایجان تقریباً به  ۵۰ هزار نفر می رسد .

البته در سالهای آغازین قرن بیستم ، باتوجه به گسترش سریع این فرقه در آذربایجان ؛ سایر طریقت های این فرقه نیز به موازات هم رشد و گسترش یافتند. چهار گروه اصلی این فرقه که امروزه نیزدر جمهوری آذربایجان فعال هستند عبارتند از : خوارج امروزی(جمعیت جهاد) ، سلفی ها ، جمعیت هجرت(تکفیر) و اخوان که هرکدام رئیس مذهب و شاخه های خاص خود را داشته و اصول و عقاید خاص خود را نیز به همراه دارند .

 آذربایجان

عمده زمینه های فعالیت وهابیون :

امروزه وهابیون آذری و پیروان این مذهب که تحت تاثیر حمایتهای مستقیم مالی عربستان و سایر کشورهای عربی و با نام بنیادهای خیریه فعالیت می کنند با استقرار در اردوگاه های فراریان جنگی و نفوذ در سیستم آموزشی این کشور گرایش به این مذهب رابه صورت گسترده تبلیغ می کنند. بطوریکه به گزارش آینس پرس نتایج مطالعات در رابطه با مدارس نشان داده است که تأثیر جریان‌های افراطی دینی در میان شاگردان در حال گسترش می‌باشد. همچنین به نوشته ی روزنامه ی “نزوایسیمایا گازتا” چاپ مسکو، نیروهایی که سعی می کنند بنیادگرایی اسلامی در بدترین شکل های آن را در آذربایجان ترویج نمایند، خطرناکتر از همه می باشند. گذشته از این شواهد ، این بنیادهای خیریه بعد از اتمام تحصیلات دانش آموزان آذری با پیشنهاد تحصیل رایگان به آنها، ایشان را برای اعزام به کشور خود ترغیب کرده و زمینه را برای تبلیغ تفکرات خود بعد از بازگشت هموار می کنند که این امر به علاوه ی منابع مالی نامحدود به ترویج و گسترش جریانات اسلامی بنیادگرا در این کشور نیز کمک می کند .

البته یکی دیگر از روشهای تبلیغی این فرقه ی شوم عربی – صهیونیستی، ازدواج مصلحتی می باشد. بطوریکه پیروان فرقه ی ضاله ی وهابیت که برای تبلیغ عقاید و اندیشه‌های انحرافی خود به روسیه و کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق مانند جمهوری آذربایجان سفر می‌کنند، با نیت گسترش نسل وهابی ها، سیاست ازدواج مصلحتی با دختران بومی این مناطق را در پیش می گیرند. که هدف از این ازدواج ضمن جذب دختران این کشورها به فرقه ی وهابیت؛ گسترش زاد و ولد می باشد تا آنجائیکه پیش بینی می شود تا دو دهه ی آینده جمعیت این فرقه به سرعت افزایش یابد .

 امروزه از ۱۳۰۰ مسجد فعال شناخته شده در کل کشور آذربایجان، حدود ۱۵۰ مسجد (عمدتاً در شمال کشور و همچنین در باکو و تعدادی نیز در سومقائیت) تحت نظارت وهابیون قرار دارند. ضمناً اگر بطور معمول افراد میانسال و مسن به مساجد معمولی می روند ، جوانان ۲۰ الی ۳۰ و افرادی که حداکثر ۴۰ سال سن دارند، به مساجد وهابیون می روند .

امروزه علاوه بر باکو و سومقائیت در شهرهایی از قبیل قبا، قوسار، شکی، زاگاتالا، بالاکن و … که اکثر مردم سنی مذهب هستند، وهابی ها به شدت فعالیت می نمایند. با مرور اخبار مربوط به جمهوری آذربایجان می توان به نفوذ وهابی ها در بخش اقتصادی و تجاری ، ادارات و حتی مراکز نظامی جمهوری آذربایجان پی برد. البته در این میان سهم بازار تجاری صدرک به مراتب بیش از سایرین می باشد. بطوریکه اکثر تجار وهابی حاضر در این بازار که ضمن برخورداری از منابع مالی کلان به فعالیتهای تجاری بزرگی نیز مشغول بکار هستند. بی تردید انجام چنین امور تجاری بدون انجام تبلیغات (هدف اصلی وهابیت) امری غیرممکن می باشد .

اقدامات تبلیغی در مساجد و مراکز آموزشی، فعالیت سازمان یافته و منظم در فضای سایبری و تنوع بسیار زیاد سایتهای آذری مرتبط با وهابیت، حضور فعال در زمینه چاپ و توزیع کتاب، جذب طلاب علوم دینی و اعطای بورس به متقاضیان و علاقمندان تحصیل در دانشگاه های عربستان و برخی دیگر از کشورهای عربی، برپایی کلاس های قرآن، انجام امور تجاری همراه با تبلیغ وهابیت، ورود در برخی ادارات و مشاغل حساس از قبیل مراکز نظامی و نیز در اختیار گرفتن مشاغلی که در ارتباط مستقیم با مردم باشند از جمله اقدامات جریان وهابیت در جمهوری آذربایجان است .

حضور وهابیون آذری در سوریه :

تابستان سال ۲۰۱۳ شاهد اولین حرکت وهابیون شهر سومقائیت به منظور نمایش میزان نفوذ خود بود. بطوریکه وهابیون این منطقه که درصدد ضبط مسجد جامع جدیدالحداث سومقائیت برآمده بودند با حضور حداکثری خود در این مسجد سعی کردند تا آن را بطور کامل در قبضه ی کنترل خود قرار دهند، ولی بدنبال آن با حضور و فعالیت گسترده ی شیعیان این شهر ، این اقدام آنها با شکست مواجه شد. از طرف دیگر انتشار یک فایل ویدئویی منتسب به وهابیون آذری که ضمن نمایش حضور رسمی خود در جنگ داخلی سوریه از دیگر هم کیشان خود دعوت به شرکت در این جنگ می کردند، مهر تاییدی بر نفوذ رو به رشد خود در جمهوری آذربایجان زده و همچنین زنگ خطر را نیز برای حاکمیت این کشور به صدا درآوردند. در این فایل ویدئویی فردی بنام ابویحیی الآذری با نام اصلی نجات که از وهابیون شهر سومقائیت بود خود را سرکرده ی این گروه نیز می نامید. مدتی بعد معلوم شد که اعزام این گروه از وهابیون از طریق یک کلوب ورزشی در شهر سومقائیت صورت گرفته است. البته در ماه های بعد و با افزایش حضور وهابیون آذری در سوریه مشخص شد که جوانان مستعد آذربایجانی از طریق یک شبکه ی پنهانی و از طریق کلوبهای ورزشی ، قهوه خانه ها و خانه های شخصی ؛ جذب و از طریق ترکیه به سوریه اعزام می شوند. طبق اظهارات خانواده های برخی از این اشخاص؛ این افراد بعد از حضور در ترکیه در ویلاهای اطراف استانبول سازماندهی شده و بعد از گذراندن دوره های آموزش نظامی در مرزهای ترکیه و سوریه ، در قالب جبهه النصره به جمع تروریستهای سوری ملحق می شوند .

از طرف دیگر بعد از حادثه ی درگیری مسلحانه ی ۱۱ اکتبر۲۰۱۳ در سومقائیت و بازداشت بیش از ۱۵ تن و زخمی شدن تعدادی دیگر، بطور رسمی اعلام شد که این درگیری بین جماعت خوارج و سلفی های ساکن در شهر سومقائیت روی داده بود. این خبر و بدنبال آن خبر بازداشت چند تن دیگر از اعضای گروه های تندرو در شهرهای قبا و قوسار؛ سازمانهای امنیتی جمهوری آذربایجان را برآن داشت تا بطور سازمان یافته و حساب شده بر روی خطر امنیتی جدیدی بنام جریان افراط گرای وهابیت کار کنند .

البته پیش از این نیز خبر کشته شدن یک مامور ام تی ان در گنجه ، حوادث زاگاتالا و بالاکن و طرح ترور الهام علی اف در زمان برگزاری یورویژن از سوی وهابیون نیز از جمله مواردی است که می تواند بیانگر میزان خطرات ناشی از حضور و فعالیت این فرقه های نوظهور در جمهوری آذربایجان قلمداد کرد. گذشته از این؛ انتشار پیام ترور حاجی شاهین حسنلی و همچنین صدور پیام های تهدیدآمیز از سوی گروه”برادران جنگل” و “جیش الله” که هردوی این گروه ها از شاخه های نظامی و افراط گرای وهابیت در جمهوری آذربایجان محسوب می شوند نمونه ای دیگری از فعالیتهای پنهانی و گسترده ی جریان وهابیت در این جمهوری می باشد .

آغاز سال ۲۰۱۴ برای جمهوری آذربایجان حاکی از افزایش اخبار به هلاکت رسیدن تعداد زیادی از افراطیون وهابی این کشور در سوریه بود. بطوریکه فقط در ماه ژانویه ی سال ۲۰۱۴ خبر کشته شدن بیش از ۲۰ تن از اتباع آذری در شبکه های اجتماعی و سایتهای وابسته به گروه های مخالف در سوریه منتشر شد. اکثر این گروه های تندرو که در قالب تروریستهای جبهه النصره وارد عمل شده بودند در درگیریهای بین گروه تروریستی داعش و جبهه ی النصره به هلاکت رسیده بودند. لازم بذکر است که طبق آخرین آمارهای منتشره هم اکنون بیش از ۱۰۰ نفر از اتباع جمهوری آذربایجان که در قالب گروه های مخالف با دولت مرکزی سوریه در حال جنگیدن بودند به هلاکت رسیده اند. همچنین اخبار و آمارهای پراکنده حاکی از آن است که بیش از ۴۰۰ نفر از اتباع این جمهوری(مشتمل بر وهابیون،تکفیری و خوارج) در قالب همین گروه تروریستی در حال جنگ در سوریه می باشند .

نتیجه گیری :

وهابیت هنگام آغاز فعالیت خود در جمهوری آذربایجان، خود را مطیع و حامی سیاستهای نظام حاکم معرفی می کردند و با تعریف و تمجید از حاکمیت این کشور؛ ضمن اصرار و استمرار امور تبلیغاتی خود، پیروان خود را افزایش می دادند که پس از تقویت موقعیت خود، خطری برای ثبات و امنیت این کشور بشمار می روند و این دقیقا همان روندی است که در سایر کشورها پیش از این تجربه شده است .

نتایج یک نظرسنجی انجام گرفته توسط مرکز مطالعات استراتژیک وابسته به نهاد ریاست جمهوری آذربایجان نشان می دهد که تعداد وهابیون در آذربایجان به شدت افزایش یافته است و این در حالی که هنگام کسب استقلال آذربایجان، وهابیت در این کشور وجود نداشته است .

تاملی در سیاستهای ۱۰ ساله ی حزب حاکم ؛ حاکی از دشمن تراشی حاکمیت جمهوری آذربایجان از میان قشری می باشد که می توان آن را بعنوان بزرگترین حامیان استقلال و امنیت کشور بحساب آورد. اندکی مقایسه در عملکرد پیروان وهابیت و همچنین پیروان مذهب تشیع در جمهوری آذربایجان نشانگر وجود تفکرات متضاد در مسیر دفاع از آرمانهای بلند کشور و ارزشهای ملی و معنوی وابسته به آن در صحنه های مختلف می باشد. وهابیتی که هیچ نقشی در استقلال جمهوری آذربایجان نداشته به هیچ وجه حفظ این استقلال برای آن از اهمیت برخوردار نیست و حاصل آن نیز کشته شدن پیروان این فرقه در کشوری ثالث و در راه آرمانهای سایر کشورهای استعمارگر می باشد .

این در حالی است که شیعیان جمهوری آذربایجان که مهمترین نقش را در راه کسب استقلال و دفاع از ارزشهای ملی و معنوی کشور خود داشته و در طول جنگ قره باغ نیز بزرگترین جانفشانی ها را از خود نشان داده و بزرگ مردانی همچون شهید مبارز ابراهیم اف و یا شهید فرید احمداف را تقدیم وطن خود کرده است، متاسفانه امروزه زیر سخت ترین فشارهای امنیتی قرار گرفته و برخلاف وهابیت و گروههای افراط گرا که آزادانه به تبلیغ تفکرات باطل خود و رادیکالیزم دینی می پردازند، با تعطیلی مدارس دینی خود در نارداران، نفت چالا، ماسالی، جلیل آباد و . . . مواجه شده و بزرگترین ضربه ها را از نظام حاکم جمهوری آذربایجان با حبس بیش از ۱۵۰ نفر از علما و دینداران فعال و تحمیل بدترین ممنوعیتها برای این قشر بزرگ جامعه مواجه شده اند. مردمانی که دغدغه ی دین و وطن دارند هم اکنون باید در گوشه گوشه ی زندان های کشور خود با اتهامات واهی دوران محکومیت های سفارشی خود را سپری کنند. نتیجه ی سیاست اسلام زدایی ، جلوگیری از فعالیت مدارس دینی ، ممنوعیت چاپ ، فروش و انتشار کتب مذهبی و حبس و یا ایجاد محدودیت برای علما چیزی جز این نیست .

بی تردید ادامه ی روند فعلی می تواند بعنوان یکی از بزرگترین تهدیدات امنیتی برای جمهوری آذربایجان محسوب شده و حتی استقلال این کشور را نیز به چالش بکشاند. از طرف دیگر تجربه نشان داده است که هرگونه برخورد امنیتی با چنین تهدیداتی که منشا ایدئولوژیکی دارند ؛ نتایج مقطعی داشته و موجب وخامت اوضاع و تحریک هرچه بیشتر سایر پیروان این گروه های تندرو برای مقابله به مثل با حاکمیت می شود. بنظر می رسد بهترین و ساده ترین راه مبارزه با چنین تهدیدات؛ بازگشت به هویت اصلی خود و برپایی کرسی های آزاد اندیشی دینی در حوزه تشیع و گسترش آن در مقاطع مختلف تحصیلی می باشد که در این میان علما و متخصصین دین نقش و جایگاه ویژه ای خواهند داشت .

 

اشتراک گذاری :


  1. mo گفت:

    وهابیت یعنى چى بگو سنى راحت باش در هر جامعه فرهیخته ابتدا جوانان به راه راستىن قدم میگذارند

    • edvardo گفت:

      سلام
      نه این رو قبول ندارم من خودم در ارومیه زندگی کردم اهل سنت هم وهابیت رو قبول ندارند شواهد مختلف از همه جای جهان هست ما با اهل سنت برادریم و حاضر نیستیم هیچ کس به اونها اهانتی بکنه نمونه کاملش اینکه الان ایران فقط بخاطر فلسطین که همشون سنی مذهب هستند داره با کل دنیا می جنگه تحریم و فقر رو تمل می کنه پس حتی نظام شیعی ایران هم حاظر نیست مویی از برادران امت محمدی کم بشه اما حساب وهابی ها جداست وهابی ها رو انگلیسی ها در اهل سنت ایجاد کردند مثل بهائیی ها که در اهل شیعه درست شد. اگه بهائی ها شیعه اند وهابی ها هم سنی اند آیا اینطوره؟

  2. مصطفی گفت:

    وهاببت داره چطور فعالیت میکنه ما چی کار می کنیم واقعا خیلی ضعیف عمل می کنیم وبی تفاوتیم دولتها اگر به این موسسات فرهنگی که دارند فعالیت درمورد اسلام وشیعه انجام می دهند یک کم کمک می کردند چی می شد ولی سنگ اندازی نکنند کمکشون هم پیشکش

  3. مسعود گفت:

    هر سنی که شیعه باشه و بر سر قبرها و شرک و خرافات کنه سنی است. ولی هر سنی که توحید قرآنی را قبول داشته باشه و مخالف توسل و شرک باشه وهابی است. با این وجود من شیعه وهابی هستم. برید بابا جمعش کنید که از دستتون در رفته…

    • edvardo گفت:

      سلام خوارج هم همین عقیده رو داشتن درست مثل شما انگلیس بعدها با مطالعه تاریخ این منحرفین با کمک افرادی مثل لرنس عربستان این تفکر رو بسط داد و باقتل عام اهل سنت در مکه به اونها حکومت بخشید توحید وهابی ها الان توی سوریه داره جنایات کثیفی رو مرتکب میشه

  4. […] آیا سرطان وهابیت به جان دومین کشور شیعه جهان افتاده! &#821… […]

آخرین اخبار