تاریخ انتشار :

نکته ای تاریخی درباره هجوم به خانه خدا

چرا خداوند «کعبه» را از گزند امویان نجات نداد؟

سید و سالار شهیدان به خاطر احتمال کشته شدن در مکه و جهت حفظ و حرمت این سرزمین ، مناسک حج خویش را به عمره مفرده تبدیل و این سرزمین را به سوی کوفه ترک و لیکن زبیریان طالب قدرت برای حفظ ریاست وجان خویش ، خود را متحصن در کعبه کرده و موجبات بی احترامی به آن بیت شریف را پدید آوردند. …

11357

پرسشی که مطرح می شود این است که آیا مگر نه این است که خداوند متعال کسی که قصد تخریب کعبه را داشته باشد به وی امان نخواهد داد و همچون اصحاب فیل آنان را نابود می کند ، پس این واقعه تاریخی چگونه با این اعتقاد توجیه پذیر است ؟

برای پاسخ به این پرسش در ابتدا نکته ای تاریخی درباره هجوم به خانه خدا توسط امویان در عصر زبیریان بیان می کنیم:
دو بار هتک حرمت خانه ی خدا در زمان عبدالله بن زبیر

به گزارش رهیافتگان (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان )،سال ۶۳ هـ ق در جریان «جنگ حره» لشگریان یزید به فرماندهی حصین بن نمیر به قتل عام مردم مدینه و سپس برای سرکوبی عبدالله بن زبیر مکه را محاصره کردند. وی به خانه کعبه پناه برد و لذا لشگریان یزید، داخل مسجدالحرام و کعبه را سنگباران کردند که در اثر آن قسمتی از کعبه خراب شد و پرده و سقف آن آتش گرفت.در این هنگام یزید مرد و سپاه امویان محاصره مکه را نیز ترک کردند. ( قسمت چهاردهم سریال مختار نامه ، به تصویر کشاندن این واقعه را بر عهده داشت. )

مرحله دوم، بعد از مرگ یزیدبن معاویه بود که عبدالله بن زبیر مردم را به بیعت با خود دعوت کرد و تدریجا بیشتر مردم حجاز ، عراق، فارس و خراسان (تمام ممالک اسلامی آن روز) به جز مصر و شام، خلافت او را قبول کردند. مدت خلافت او هشت سال و اندی طول کشید تا اینکه عبدالملک بن مروان، حجاج بن یوسف را با سپاهی به جنگ او فرستاد. عبدالله باز نیز به خانه کعبه پناه برد!!

حجاج مکه را محاصره کرد و از منجنیق هایی که بر بالای کوه «ابوقبیس» نصب کرده بود، خانه کعبه را خراب کرد و داخل مسجدالحرام را سنگباران نمود. عبدالله بن زبیر در این جنگ کشته و حکومت ناحق زبیریان پایان پذیرفت.

اندکی دقت درمی یابیم که سید و سالار شهیدان به خاطر احتمال کشته شدن در مکه و جهت حفظ و حرمت این سرزمین ، مناسک حج خویش را به عمره مفرده تبدیل و این سرزمین را به سوی کوفه ترک و لیکن طالبان قدرت چگونه برای حفظ ریاست وجان خویش ، خود را متحصن در کعبه کرده و موجبات بی احترامی به آن بیت شریف را پدید آوردند.

دیدگاه قرآن درباره امنیت کعبه

الف. خداوند در قرآن به عنوان یک سنت تغییرناپذیر فرموده : هر کس قصد سوء نسبت به کعبه داشته باشد و بخواهد با تخریب آن، دین را از میان بردارد و با ویران کردن آن، پرستش خدا را بمیراند و خلاصه اینکه هر کس که خواهان کجروی ظالمانه در کعبه باشد، خداوند او را عذابی دردناک می‏چشاند [۱]، آن سان که اثری از او باقی و پابرجا نماند و بر آن اساس، آن معجزه الهی در عام‏الفیل روی داد و سپاه اَبرهه به عذاب الهی گرفتار آمد.[۲]

حال،اگر کسی معتقد به کعبه باشد و قصد تخریب آن را نیز نداشته باشد ولیکن به عللی به آن ضربه زند هر چند گناهی بسیار عظیم مرتکب شده است، آیا شامل این آیه می شود ؟

ج . خداوند متعال به سرزمین مکه سوگند یاد کرده است و بلافاصله می فرماید و آن سرزمینی که تو ای پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) در آن باشی ! [۳]

بنابراین ، خداوند به سرزمین و به مکه‏ ای سوگند یاد می‏ کند که پیامبر خدا ‏صلی الله علیه و آله و سلم در آن باشد وگرنه مکه بدون پیامبر و کعبه بدون ولایت [۴] خانه‏ ای عادی است. هر گاه حاکم جوری  همچون عبدالله بن زبیر بر آن سرزمین پاک حکمرانی و در آن پناه گیرد ، چه تضمینی بر حفاظت و صیانت از آن بیت عتیق وجود دارد؟

امویان و زبیریان هر دو ناحق بودند

در جنگ امویان و زبیریان هر دو ناحق بودند و از مصادیق بارز فتنه می باشند. عبدالله بن زبیر با شعار حق به جانب خونخواهی حضرت سیدالشهداء توانست نیروهای مخالفی را که از کشته شدن آن حضرت، به وجود آمده بود به طرف خودش جلب کند ( هر چند خود از دشمنان آل علی و از مسببان اصلی جنگ جمل بود) و ادعای خلافت کرد.

یزید و امویان نیز مظهر فساد و تباهی و قاتل سید الشهداء هستند .بنابراین جنگ بین این دو، جنگ دو باطل بوده است.[۵] چه در جنگ اول یزید با ابن زبیر و چه در جنگ عبدالملک به فرماندهی حَجّاج‏ ثقفی با آل زبیر همگی به ناحق بوده و منفور «ولی» زمان حضرت سید الساجدین بودند و طبق آیه قرآن ، بیت الله الحرام با وجود ولی و امام به درجه رفیعی نائل می شود که مورد سوگند خداوند قرار می گیرد. و اینجاست که مقام و قداست ولایت و پیوند آن با کعبه و ارزش «أرکان البلاد وساسه العباد»[۶] معلوم می‏شود.

دیدگاه شیخ صدوق در این باره

اندیشمند نامدار شیعه، شیخ صدوق(علیه‏ الرحمه) در این باره می گوید: آنچه درباره اصحاب فیل جاری شد بر سر حَجّاج نیامد؛ زیرا هدف مستقیم حَجّاج، ویرانی کعبه نبود، بلکه منظورش دستگیری ابن‏ زبیر بود و آن مرد(ابن‏ زبیر) ضدّ حق، یعنی مخالف حضرت علی‏ بن الحسین، امام سجّاد(علیه السلام) بود. وقتی این مرد ضدّ حق، در کعبه متحصن شد، خداوند اراده فرمود برای مردم بیان کند که به این ضدّ حق پناه نخواهد داد، از این‏ رو مهلت داد تا کعبه را بر سر او ویران کنند[۷].

پس تفاوت میان «ابرهه» و «حَجاج» و «حصین بن نمیر» در این است که ابرهه ستمگر قصد داشت قبله و مطاف را ویران سازد، چون در آن هنگام کعبه، قبله و مطاف حُنفا بود چنان که مطاف دیگران نیز بود و امّا حَجاج ستمگر که بر ظالم دیگری همچون خود مسلط شده بود، قصد بدی نسبت به کعبه(به عنوان قبله و مطاف)، نداشت و خواستار نابودی اسلام و دین حنیف نبود، اگرچه خودش دیانت نداشت. امّا مقصود وی در آن هنگام فقط غلبه بر ستمگری دیگر بود.[۸]

——————————————————————————

منبع: استوا

[۱] ـ سوره حج، آیه ۲۵٫ ومنْ یُرد فیه بإلحادٍ بظلمٍ نذقه من عذابٍ ألیم؛ هر که را قصد کجروی و ستمکاری در کعبه داشته باشد، عذابی دردناک می‏چشانیم.

[۲] – سوره مبارکه فیل، آیات ۵ ـ ۱٫ واقعه اصحاب فیل در چند کیلومتری مکه مکرمه در بین مشعر الحرام و منا اتفاق افتاد که به وادی محسر ( سرزمین عذاب ) معروف است.

[۳] ـ سوره بلد، آیات ۲ ـ ۱٫

[۴]ـ در همین زمینه روایاتی از ائمه(علیهم‏السلام) رسیده است که در برخی جوامع روایی تحت عنوان «بابُ مَن أراد الکعبه بسوء» آورده شده است. (من لا یحضر، ج۲، ص۲۴۸؛ و وافی، ج۱۲، ص۵۳).

[۵] ـ وکذلک نولّی بعض الظّالمین بعضاً ؛ سوره انعام ، آیه ۱۲۹٫

[۶] ـ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.

[۷] ـ من لا یحضر، ج ۲، ص ۲۴۹٫

[۸] ـ صهبای حج ، آیت الله جوادی آملی ، ص ۱۰۴

روزبه برکت رضایی

منبع: پایگاه اطلاع رسانی حج

اشتراک گذاری :


آخرین اخبار