تاریخ انتشار :

تامین مالی اسلامی

رشد و توسعه فین‌تک‌ها و اثرگذاری آن در اقتصاد دانش‌بنیان

مسلم خانی، کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بعضی از متشرعین هنوز نتوانسته‌اند با موضوعات شرعی در فین‌تک‌ها کنار بیایند، گفت: به‌نظر می‌رسد مراجع عظام تقلید باید در این حوزه ورود معناداری داشته باشند و فتاوای بهنگامی صادر کنند.

به گزارش رهیافتگان (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان ) مسلم خانی، کارشناس اقتصادی  به رشد و توسعه فین‌تک‌ها و اثرگذاری آن در اقتصاد دانش‌بنیان اشاره کرد و گفت: خوشبختانه فین‌تک‌ها به مباحثی مانند پرداخت، رمزارزها، تسهیلات بانکی، بورس، سرمایه‌گذاری‌، مدیریت مالی شخصی، جابه‌جا کردن پول به صورت بین‌المللی، جایگزین شدن صرافی‌ها و اعتبار اسنادی ورود معناداری دارند.

وی افزود: در فین‌تک‌ها مباحثی مانند فناوری مالی، نوآوری و نرم‌افزارهای مالی وجود دارد و به همین دلیل می‌توان انتظار داشت که فین‌تک‌ها صنعت بانکداری سنتی را کاملاً به چالش بکشانند و حتی در صنعت بیمه و صنعت سرمایه‌گذاری ورود جدی داشته باشند.
کارشناس اقتصادی با بیان اینکه از فین‌تک‌ها باید به‌عنوان یک فعالیت دانش‌بنیان یاد کرد، ادامه داد: البته به شرط اینکه در فین‌تک‌ها سه شرط نوآوری، فناوری و ارائه خدمات متمایز و متفاوت وجود داشته باشد و این سه شرط رعایت شود و در این شرایط فین‌تک‌ها می‌توانند ذیل گروه دانش‌بنیان‌ها مجوزهای کسب و کار را دریافت کنند.

چالش‌های پیش روی فین‌تک‌ها

خانی به چالش‌های پیش روی فین‌تک‌ها اشاره کرد و گفت: اصلی چالشی که در ایران برسر راه فین‌تک‌ها به صورت خاص وجود دارد، این است که قانونگذار ما هنوز به صورت رسمی فین‌تک‌ها را به رسمیت نشناخته است و متأسفانه در رابطه با رمزارزها، پول دیجیتالی، جابه‌جایی پول بر بستر فین‌تک‌ها و امنیت و مدیریت سرمایه‌گذاری در این حوزه این چالش جدی به چشم می‌خورد و هنوز مقنن ما نتوانسته به یک جمع‌بندی کامل دست پیدا کند.
وی با بیان اینکه لازم است جای پای فین‌تک‌ها در قانون رسمی ایران حتی در حد یک آیین‌نامه یا در حد یک دستورالعمل وجود داشته باشد، عنوان کرد: هرچند فعلاً در کشور فین‌تک‌ها فعالیت دارند ولی اصلی‌ترین چالش این است به دلیل اینکه جای پای قانونی محکمی برای فین‌تک‌ها وجود ندارد، خیلی از مردم از سرمایه‌گذاری در این حوزه تا حدودی پرهیز می‌کنند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به ضرورت به‌روزرسانی فتاوای شرعی در حوزه استفاده از فین‌تک‌ها گفت: بعضی از متشرعین و عزیزانی که در حوزه تقید به اخلاق دینی پایبندی‌های خاص خودشان را دارند، هنوز نتوانسته‌اند با موضوعات شرعی در فین‌تک‌ها کنار بیایند. به نظر می‌رسد مراجع عظام تقلید باید در این حوزه ورود معناداری داشته باشند و فتاوای بهنگامی در این رابطه صادر کنند و هم اینکه قانونگذار محترم برای چگونگی ایجاد و توسعه فین‌تک‌ها، الگوی شبکه‌سازی و توسعه ارتباط آنها با مردم به‌ویژه ارتباطات برون‌مرزی آنها حمایت‌های تقنینی مناسبی داشته باشند.

فین‌تک‌ها و بحث تحریم‌ها

خانی بیان کرد: باور من بر این است فین‌تک‌ها در شرایط کنونی که در تحریم به سر می‌بریم، یکی از بسترهای مناسب برای توسعه ارتباطات پولی و مالی کارآفرینان و صاحبان کسب و کار و سرمایه‌گذاران ایرانی محسوب می‌شوند تا بتوانند با طرف‌های خارجی خود جابه‌جایی پولی را انجام دهند. پس مهمترین چالش‌های پیش روی فین‌تک‌ها چالش‌های مرتبط با مباحث شرعی، قانونگذاری و پذیرش اجتماعی است.
وی ادامه داد: یکی از ویژگی‌های فقه شیعه نسبت به سایر مذاهب، به‌روز بودن، بهنگام بودن و تصمیم‌گیری با توجه به شرایط روز است. باور من بر این است که حوزه علمیه و مراجع عظام تقلید باید در حوزه فین‌تک و بسیاری از حوزه‌های دیگر ورود بهنگام داشته باشند تا جامعه از سردرگمی نجات پیدا کند. به عنوان مثال بسیاری از مردم در رمزارزها سرمایه‌گذاری کرده‌اند و متحمل ریسک‌ها و مخاطراتی شده‌اند و البته ممکن است به سودهایی هم دست پیدا کرده باشند اما در میان همین گروه این سؤال مهم وجود دارد آیا فعالیت ما شرعی است یا خیر؟ ولی هنوز در این مورد به پاسخ منطقی دست پیدا نکرده‌اند.
کارشناس کسب و کارهای دانش‌بنیان با بیان اینکه در حوزه دانش‌بنیان‌ها قوانین مرتبط وجود دارد اما در بحث فین‌تک‌ها و رمزارزها سکوت شده است، گفت: فین‌تک‌ها و رمزارزها ذیل دانش‌بنیان‌ها تعریف می‌شوند و ضروری است قانونگذار به این مباحث ورود جدی داشته باشد و عدم ورود جدی آنها تبعاتی به همراه خواهد داشت که یکی از این تبعات عقب ماندن نهاد حکمرانی و الگوی حکمرانی از شتاب موجود در بخش نوآورانه و فناورانه جامعه است و همین مسئله خطرناک است. قاعدتاً در دنیای امروز نظام‌های حکمرانی هوشمند و دیجیتال پیشران هستند و خودشان آغازگر و هدایت‌گر محسوب می‌شوند ولی ما در این حوزه دچار ضعف ساختاری و نهادی هستیم.

فین‌تک‌ها و عدالت اقتصادی و توزیعی

خانی توسعه فین‌تک‌ها را عامل مهمی در دستیابی به عدالت اجتماعی و اقتصادی توصیف کرد و در این رابطه افزود: فین‌تک‌ها به‌دلیل گستره دسترسی که در اختیار دارند، می‌توان به سادگی در دورترین نقاط ایران از خدماتشان بهره برد یا از طریق تلفن همراه عضوی از شبکه آنها شد و فعالیت‌های مالی اعم از دریافت وام، سهام‌داری و مبادله کالا به کالا یا مبادله تهاتری را به راحتی پیش برد. پس از این جهت که فین‌تک‌ها گستردگی جغرافیایی به پهنای سرزمین ایران را فراهم کرده‌اند به شدت می‌توانند کمک کنند فضای دسترسی عادلانه سریع و سهل به خدمات مالی مهیا شود.
وی بیان کرد: در نظام بانکی ایران از حیث شعبات فیزیکی در پوشش کل کشور موفق نبوده‌ایم و ثانیاً بعد از شروع بانکداری الکترونیکی در ایران، نرم‌افزارها و ابزارهای مورد استفاده در نظام بانکی به سهولت، آسانی و کاربرپسندی فین‌تک‌ها نبوده است. لذا از این جهت گرایش مردم به‌ویژه جوانان و دانشجویان و صاحبان کسب و کار به سمت استفاده از فین‌تک‌‎ها بسیار بوده، چون در وقت و هزینه آنها صرفه‌جویی می‌شود و مورد اطمینان قرار دارد. به طور کلی فین‌تک‌ها دسترسی مردم به خدمات مالی را آسان و بدون دردسر کرده و در عدالت توزیعی و عدالت اقتصادی نقش مهمی را ایفا کرده‌اند.
کارشناس اقتصادی با بیان این مطلب که در فین‌تک‌ها موضوعات مرتبط با رباخواری، کارمزد، بهره و نرخ خدمات به شیوه کاربرپسندی تعریف شده است، گفت: به نظر می‌رسد در صورت گسترش فین‌تک‌ها، این مباحث در کشور ما به سمت صفر شدن حرکت کنند، یعنی در آینده نه‌‎چندان دور استفاده از فین‌تک‌ها برای بهره‌بردار به‌گونه‌ای خواهد بود که هزینه‌ای در پی ندارد.
خانی یکی از جنبه‌های عدالت اقتصادی گسترش فین‌تک‌ها را مربوط به حذف حداقل‌های سرمایه‌گذاری دانست و در این رابطه تأکید کرد: در فین‌تک‌ها با هر میزان از سرمایه یا با هر میزان از آورده می‌توان ورود پیدا کرد ولی در بانک‌ها و در بیمه‌ها حداقل‌هایی برای سرمایه‌گذاری تعریف و مشخص شده است. به عبارت بهتر فین‌تک‌ها برای گروه‌هایی که بانک‌پذیر نیستند بسترهایی را فراهم کرده‌اند تا بتوانند از خدمات مالی فناورانه استفاده کنند. به طورکلی فین‌تک‌ها در مسیر اعتدال‌بخشی اقتصادی کاربرد دارند و قلمداد می‌شوند.
گفت‌وگو از سعید امینی
منبع: ایکنا

اشتراک گذاری :


آخرین اخبار