به گزارش رهیافته (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان) به نقل از روابط عمومی حوزه هنری استان، سالن سعدی حوزه هنری شب گذشته شاهد حضور کمنظیر اساتید هنرمند رشتههای مختلف خوشنویسی، نگارگری، تذهیب، موسیقی و… بود که برای گرامیداشت یاد و خاطره استاد معین گرد آمده بودند.
استاد نصرالله معین، ملقب به معین الکتاب و امیر خطه خط، یکی از خطاطان بنام اصفهانی بود که ۶۵ سال سابقه فعالیت در هنر خوشنویسی داشت و یکی از مؤسسان، استادان و مشاوران عالی انجمن خوشنویسان و شاگرد استادان کاوه و زرین خط بود. این هنرمند نامی در خطوط نستعلیق، شکسته، نسخ و ثلث تبحر داشت و دیگر خطوط را نیز مینوشت. وی در سال ۱۳۸۸ دار فانی را وداع گفت.
واحد تجسمی حوزه هنری استان اصفهان با همکاری خانواده استاد نصرالله معین، ضمن برگزاری مراسم نکوداشت این هنرمند برجسته و با حضور استاد علی شیرازی، نمایشگاه آثار این هنرمند را در گالریهای گلستان و نقطه عمارت سعدی افتتاح کرد.
جواد کسایی، فرزند استاد حسن کسایی در خصوص استاد معین، گفت: صحبت در این جلسه با حضور اساتید بزرگ فرهنگ و هنر اصفهان برای من دشوار است، به سه دلیل؛ اول یاد کردن از بزرگمرد خطه خوشنویسی که زبان من از بیان خصوصیات ایشان قاصر است و دوم اینکه من خوشنویس نیستم و صبح امروز به من گفتند باید سخنرانی کنم.
وی ادامه داد: بخت با ما یار بوده که توانستیم محضر این بزرگان مانند جلیل شهناز، دکتر حسین عمومی، استاد معین و… را درک کنیم. وقتی در محضر این بزرگان بودیم، انگار در مکتب هستیم و در حال آموزش، هم از نظر هنری و هم از نظر اخلاقی، انگار این بزرگان در عالم خاکی زندگی نمیکردند.
کسایی افزود: نصرالله معین هنرمندی بود از جنس اشک. شاید کسی بهتر از معین بنویسد، ولی پیوستگی و گرمی خط ایشان را ندارد. استاد معین هنرمندی بود که باید قدرها میدید و در صدر مینشست، ولی روزگار نخواست.
استاد معین یک استاد خودآموخته است
استاد علی شیرازی، شاگرد استاد معین ضمن نکوداشت یاد این هنرمند خوشنویس اصفهانی، گفت: نمیدانم خاک اصفهان چگونه است که این همه هنرمند از آن ظهور میکند.
وی افزود: در دوره معاصر، همزمان دو استاد خوشنویسی (فضائلی و معین) در اصفهان ظهور کردند که هر کدام به سهم خود نقش مؤثری در جلو بردن خوشنویسی اصفهان داشتند.
وی تصریح کرد: استاد معین شاگرد حسن زرین خط و علیاکبر کاوه است. در زمانهای گذشته، آموزش با سختی انجام میشد و ایشان برای آموزش خط به تهران میرفت که با سختی نیز همراه بود، ولی نسل امروز فضای مجازی را در اختیار دارد و در سراسر کشور آموزش میبینند.
وی در تعریف از استاد معین الکتاب، بیان کرد: استاد معین حقیقتاً عاشق و همیشه در حال و هوای هنری بود. وی در واقع بهترین شاگرد استاد کاوه محسوب میشد و هیچ کس خطش به پای او نرسید. استاد معین تکمیلکننده شیوه استاد کاوه بود، اگر بگوییم سبک استاد معین، بیراه نگفتهایم. ایشان در شهرستانها هیچ رقیبی نداشت و در تهران هم از هیچ کس کمتر نبود.
استاد شیرازی تأکید کرد: با اینکه اصفهان در گذشته نیز مرکز فرهنگی و هنری بود، ولی بازار خوشنویسی آن هنوز راه نیفتاده بود، لذا استاد معین سفارشات بازار را هم انجام میداد. انجام سفارشات بازار یک حسن دارد و یک عیب. حسن آن این است که خوشنویس را حرفهای میکند و عیب آن این است که انسان را بازارینویس میکند، ولی استاد معین با دقت و توجهی که داشت، هر کاری را نمیپذیرفت و طبق آداب خودش رفتار میکرد. به همین دلیل، مشتریهای بازاری به حاشیه میرفتند.
استاد شیرازی با اشاره به یادگیری خط استاد معین زیر نظر استاد کاوه، گفت: تعلیم و تعلم در آن زمان کار دشوارتری بود و استاد معین در واقع یک استاد خودآموخته و نسبت به اساتید خود قدرشناس بود.
سخنران این برنامه تصریح کرد: استاد معین چند خط را مینوشت، در شکسته استاد بود و خط تعلیق را هم مینوشت. در خط ثلث و نسخ نیز کارشناس بود و نظر میداد، شعر میسرود و ذوق عجیبی داشت. وی از دهه ۵۰ در اصفهان در خوشنویسی تثبیت شد و آثارش را بهعنوان اثر هنری پیش از انقلاب میفروختند. باید بیشتر به این توجه کنیم که بزرگان ما چگونه در هنر تثبیت میشدند.
وی با اشاره به اینکه باید چند خطّ را به مجموعه آموزشی انجمن خوشنویسان بیفزاییم، نه آنکه از آموزشها کم کنیم، افزود: فضای اصفهان، افراد را وادار به یادگیری میکند و معدل سلیقه اصفهانیها از سلیقه غیر اصفهانیها در هنر بالاتر است.
شاگرد استاد نصرالله معین تصریح کرد کرد: اگر از مسئولان استان بودم، آثار استاد معین و استاد فضائلی را در موزه نگهداری میکردم. استاد معین هرگز نمرده و نخواهد مرد، چون آثارش زنده است. راز ماندگاری این افراد در این است که با مردم زندگی میکردند.
تاریخ شفاهی محافل هنری اصفهان ثبت نشده است
در ادامه، شهاب شهیدانی، مدرس دانشگاه و هنرمند خوشنویس در خصوص استاد معین، گفت: چند سال آخر عمر استاد معین موفق شدم ایشان را زیارت کنم، شخصیت ایشان هیچگونه سیاستمندی در زندگی نداشت و زندگیاش فقط عشق بود. با دیدن آثار استاد معین و شنیدن خاطرات زندگیشان به این نتیجه رسیدم که تاریخ شفاهی محافل هنری اصفهان ثبت نشده است، چه در خصوص استاد معین و چه دیگر اساتید.
وی ادامه داد: اساتید هنر اصفهان در محافل با یکدیگر دیدار داشتند و به تعامل میپرداختند، دغدغه این را دارم که اطلاعات محافل هنری از زبان اساتید مختلف بیان شود و به دست پژوهشگران برسد. تنها حوزهای که در مکتب اصفهان هنوز پژوهشی در مورد آن انجام ندادهایم، خوشنویسی است.
شهیدانی تصریح کرد: چند ویژگی در مکتب اصفهان وجود دارد که استاد معین را هم میتوان در ظرف آن قرار داد؛ از جمله اینکه هنرمند دارای استقلال است و سبک و شیوه خاص خود را دارد. استقلال از ویژگیهایی است که مکتب اصفهان به هنرمندان میدهد. تنوع و تکثر نیز از دیگر ویژگیهای مکتب اصفهان است. هر که در اصفهان زندگی میکند، چون آثار هنری زیاد میبیند، روحیه تنوع و تکثر دارد.
وی افزود: ریاضت و سختی نیز یکی دیگر از خصوصیات مکتب اصفهان است، معتقدم زیستن در مکتب اصفهان سخت است. هم عوام و هم خواص اصفهان همیشه اثر هنری میبینند، به همین دلیل، رقابت میان هنرمندان این شهر زیاد است، زیستن در چنین فرهنگی نبوغ میخواهد.
شهیدانی با اشاره به اهمیت مکتب اصفهان در هنر، بیان کرد: اینجا جای صعودهای متعالی است و این از ویژگیهای خوب مکتب اصفهان بهشمار میرود و بسیار سخت است که بتوان خود را بهعنوان برترین مطرح کرد.
شهیدانی از همه اساتید اصفهان خواست تا خاطرات خود از محافل هنری را ثبت و ضبط کنند، تا پژوهشگران بتوانند از آن بهره ببرند و خاطرات دهه ۴۰ و ۵۰ و تجارب آنان به نسل آینده منتقل شود.
یادآور میشود، نمایشگاه ۵۱ اثر برجسته از استاد معین الکتاب شامل خطهای شکسته و تعلیق، نستعلیق و سیاهمشق در دو گالری عمارت سعدی (گلستان و نقطه) تا ۱۲ آبانماه برای بازدید عموم دایر است و علاقهمندان میتوانند همه روزه به جز روزهای تعطیل در ساعات ۱۶ تا ۲۰ از این نمایشگاه در خیابان استانداری، گذر سعدی، عمارت سعدی حوزه هنری استان اصفهان دیدن کنند.
منبع: ایکنا