به گزارش رهیافتگان (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان ) حسن صدرایی عارف، طلبه و دانش آموخته حوزه علمیه قم است که در کنار فعالیت تبلیغی و دینی، به عنوان فعال رسانهای درحوزه مسائل مختلف جهان اسلام نیز دست به تحقیقات و مطالعات زیادی زده است. وی در حال حاضر علاوه بر مسئولیت بخش بینالملل خبرگزاری حوزه و مدیریت محتوایی مرکز القیام لمواجهه الفکر العلمانی، کتابهایی نیز تألیف کرده است مانند «از دیسکوهای تورنتو تا حوزه علمیه قم» که به ماجرای زندگی احمد حنیف، جوان مستبصرکانادایی پرداخته است. صدرایی عارف در کارنامه کاری خود سابقه سفرهای مطبوعاتی و رسانهای به کشورهایی چون انگلیس، لبنان، ترکیه، عراق، عربستان و ایتالیا را هم دارد که به او در شناخت بهتر دین و رسانه کمک زیادی کرده است.
شما فردی حوزوی هستید چه شد وارد بحث رسانه و فعالیت در این زمینه شدید؟
از زمان مدرسه هرجا سخن از روزنامه دیواری ومطبوعات بود با علاقه وارد میشدم تا اینکه مسابقه سراسری قرآن در تهران برگزار شد و من از روی علاقه و شناختی که داشتم سردبیر نشریه مسابقات شدم؛ نشریهای که هر شب منتشر میشد. آن زمان شهید ایل بیگی که هم محلهای ما بود به مسجد آمد و نشریه را دید. برایش جالب بود که تمام بخشهای نشریه را به تنهایی کار کردهام. به من گفت در صداوسیما به تازگی باشگاه خبرنگاران جوان راهاندازی شده است بیا باشگاه دورهها را ببین. بعد از طی دوره آموزشی با سرویس اجتماعی باشگاه همکاری کردم تا زمانیکه به حوزه علمیه قم آمدم و طلبه شدم. وقتی شعبه استانی باشگاه فعال شد با آنها در قم همکاری کردم و بعد به صداوسیمای قم رفتم و فعالیت رسانهای را در کنار مباحث حوزوی تا به امروز دنبال کردم.
با توجه به حساسیت و اهمیت اخبار دینی به نظر شما پوشش این اخبار در چه حدی قابل قبول است؟
بهنظرم کافی نیست و آن هم به دلایل مختلفی برمیگردد که بخشی به خود حوزه علمیه مربوط است، به این صورت که حوزه به طور سنتی علاقهای به تعریف و ارائه کارهای خود ندارد و بخشی دیگر به خاطر بیاعتمادی نسبت به رسانههاست، البته الان اوضاع به نسبت قبل بهتر شده است و در حوزه مجموعههای خبری داریم که نسبت به اخبار حوزه حساس هستند. حتی مراجع عظام و بزرگان دینی در حوزه علمیه سایت و کانال دارند و به عرصه رسانه ورود پیدا کردند. رسانه ملی هم ارتباط خوبی با شخصیتهای مذهبی دارد با این حال به اعتقاد من جای کار زیاد است و این ارتباط و فعالیت رسانهای خبری باید بیشتر و عمیقتر شود.
بهنظرم کافی نیست و آن هم به دلایل مختلفی برمیگردد که بخشی به خود حوزه علمیه مربوط است، به این صورت که حوزه به طور سنتی علاقهای به تعریف و ارائه کارهای خود ندارد و بخشی دیگر به خاطر بیاعتمادی نسبت به رسانههاست، البته الان اوضاع به نسبت قبل بهتر شده است و در حوزه مجموعههای خبری داریم که نسبت به اخبار حوزه حساس هستند. حتی مراجع عظام و بزرگان دینی در حوزه علمیه سایت و کانال دارند و به عرصه رسانه ورود پیدا کردند. رسانه ملی هم ارتباط خوبی با شخصیتهای مذهبی دارد با این حال به اعتقاد من جای کار زیاد است و این ارتباط و فعالیت رسانهای خبری باید بیشتر و عمیقتر شود.
به عنوان طلبه حوزوی که خودش هم فعال رسانهای است به خبرنگارانی که قصد دارند وارد حوزه خبر شوند چه توصیههایی دارید؟
اصولاً کار رسانه کار بسیار حساس و دقیقی است چون تزریق اطلاعات به مخاطبان به عهده رسانههاست و آنها از طریق اخبار و اطلاعاتی که از رسانهها دریافت میکنند میتوانند دراین انبوه اطلاعات سره از ناسره را تشخیص دهند. در این میان کار با حوزههای علمیه و مراجع دینی حساستر است، زیرا با اعتقاد و باورهای دینی افراد سر و کاردارند و هرگونه اشتباهی ممکن است عواقب بدی به دنبال داشته باشد. بسیاری از اوقات ممکن است بزرگواری در حوزه از حامیان انقلاب و نظام جمهوری اسلامی باشد ولی از نظر فقهی دیدگاهش با نظر امام یا حضرت آقا تفاوت داشته باشد، این دلیل مغایرت آن عالم دینی با انقلاب و نظام نیست، بلکه تنها تعارض دیدگاه فقهی است، لذا ارتباط رسانهای با مرجع تقلید نیاز به شناخت و دقت دارد تا در ارائه خبر مشکلی پیش نیاید و اینکه باید با مطالعه وارد شد.
اصولاً کار رسانه کار بسیار حساس و دقیقی است چون تزریق اطلاعات به مخاطبان به عهده رسانههاست و آنها از طریق اخبار و اطلاعاتی که از رسانهها دریافت میکنند میتوانند دراین انبوه اطلاعات سره از ناسره را تشخیص دهند. در این میان کار با حوزههای علمیه و مراجع دینی حساستر است، زیرا با اعتقاد و باورهای دینی افراد سر و کاردارند و هرگونه اشتباهی ممکن است عواقب بدی به دنبال داشته باشد. بسیاری از اوقات ممکن است بزرگواری در حوزه از حامیان انقلاب و نظام جمهوری اسلامی باشد ولی از نظر فقهی دیدگاهش با نظر امام یا حضرت آقا تفاوت داشته باشد، این دلیل مغایرت آن عالم دینی با انقلاب و نظام نیست، بلکه تنها تعارض دیدگاه فقهی است، لذا ارتباط رسانهای با مرجع تقلید نیاز به شناخت و دقت دارد تا در ارائه خبر مشکلی پیش نیاید و اینکه باید با مطالعه وارد شد.
شما در چهارمین دوره واتیکان شناسی ویژه خبرنگاران هم دعوت شدید. همایش در چه سطحی بود؟
بله، به عنوان تنها ایرانی و تنها شیعه به ایتالیا و واتیکان برای همایش دعوت شدم. غیر از من همه شرکتکنندگان مسیحی بودند، به خاطرهمین حضوریک ایرانی و شیعه برایشان جالب بود و سؤالات زیادی از من میپرسیدند. این سفر به دعوت دانشگاه پاپی واتیکان و برای شرکت در «چهارمین دوره واتیکان شناسی ویژه خبرنگاران حرفهای» انجام گرفت و فرصت خوبی بود تا بر تجربههای دینی و رسانهای خودم اضافه کنم. در این دوره که به زبان انگلیسی برگزار شد ۴۰ خبرنگار از ۳۰ کشور جهان به عنوان نمایندگانی از رسانههایی چون زنیت، ایندیپندنت، فاکس نیوز، یوروپ یک، نشنال کاتولیک رجیستر، بیبی سی، رم ریپورت تی وی، نیوز مکس مدیا و… حضور داشتند.
به عنوان یک طلبه حوزوی شیعی چگونه از فرصت ایجاد شده بهره بردید؟
از آنجا که همه اعضا مسیحی بودند و وجه اشتراک مذهب تشیع و کاتولیکدعاست احساس کردم کتاب صحیفه سجادیه بهترین و ارزشمندترین منبع دعا و ارتباط با خداست. برای همین هم صحیفه سجادیه را بهترین هدیه دانستم که به آنها بدهم و چندین کتاب صحیفه سجادیه با خودم بردم و روزهای پایانی دوره به برخی هدیه دادم. برایشان جالب بود. مثلاً یکی از آنها که خبرنگاری از یک کشور آفریقایی بود به من گفت این کتاب مال چه کسی است و مربوط به چه تاریخی است؟ وقتی تاریخ کتاب را برایش گفتم و بیان کردم این مربوط به زمان حال نیست خیلی تعجب کرد چون آنها به قدمت اهمیت میدهند و قدیمی بودن اثر برایشان جالب و خواندنی است. نکته دوم، اشتراک دعای بین ما و کاتولیکهاست که حتی به شفاعت و توسل اعتقاد دارند و همه اینها به صورت کلید ارتباطی در صحیفه سجادیه آورده شده است، به همین دلیل عمداً این کتاب را هدیه دادم که خیلی دوست هم داشتند.
بله، به عنوان تنها ایرانی و تنها شیعه به ایتالیا و واتیکان برای همایش دعوت شدم. غیر از من همه شرکتکنندگان مسیحی بودند، به خاطرهمین حضوریک ایرانی و شیعه برایشان جالب بود و سؤالات زیادی از من میپرسیدند. این سفر به دعوت دانشگاه پاپی واتیکان و برای شرکت در «چهارمین دوره واتیکان شناسی ویژه خبرنگاران حرفهای» انجام گرفت و فرصت خوبی بود تا بر تجربههای دینی و رسانهای خودم اضافه کنم. در این دوره که به زبان انگلیسی برگزار شد ۴۰ خبرنگار از ۳۰ کشور جهان به عنوان نمایندگانی از رسانههایی چون زنیت، ایندیپندنت، فاکس نیوز، یوروپ یک، نشنال کاتولیک رجیستر، بیبی سی، رم ریپورت تی وی، نیوز مکس مدیا و… حضور داشتند.
به عنوان یک طلبه حوزوی شیعی چگونه از فرصت ایجاد شده بهره بردید؟
از آنجا که همه اعضا مسیحی بودند و وجه اشتراک مذهب تشیع و کاتولیکدعاست احساس کردم کتاب صحیفه سجادیه بهترین و ارزشمندترین منبع دعا و ارتباط با خداست. برای همین هم صحیفه سجادیه را بهترین هدیه دانستم که به آنها بدهم و چندین کتاب صحیفه سجادیه با خودم بردم و روزهای پایانی دوره به برخی هدیه دادم. برایشان جالب بود. مثلاً یکی از آنها که خبرنگاری از یک کشور آفریقایی بود به من گفت این کتاب مال چه کسی است و مربوط به چه تاریخی است؟ وقتی تاریخ کتاب را برایش گفتم و بیان کردم این مربوط به زمان حال نیست خیلی تعجب کرد چون آنها به قدمت اهمیت میدهند و قدیمی بودن اثر برایشان جالب و خواندنی است. نکته دوم، اشتراک دعای بین ما و کاتولیکهاست که حتی به شفاعت و توسل اعتقاد دارند و همه اینها به صورت کلید ارتباطی در صحیفه سجادیه آورده شده است، به همین دلیل عمداً این کتاب را هدیه دادم که خیلی دوست هم داشتند.
در پایان اگر صحبت خاصی دارید بفرمایید.
ما شیعیان گنجینه با ارزشی در اختیار داریم یعنی صحیفه سجادیه کتابی سرشار از دعا و ارتباط با خدا. چیزی که بین ما و کاتولیکها وجه اشتراک دارد هم دعاست. بهترین منبع برای تبلیغ تشیع که از آن غافلیم یا کمتر متوجه آن هستیم تا در معرفی اسلام و اهل بیت از آن استفاده کنیم. برای تبلیغ بینالملل رویکرد ما در فضای تبلیغات تغییر دین نیست چه بسا اگر نحوه تبلیغ درست نباشد ممکن است به ضد تبلیغ هم تبدیل شود. من هدفم این بوده تا روی اشتراکات شیعه و کاتولیک در مقوله دعا نشانه بروم، برای همین صحیفه سجادیه قله دعا و ارتباط با خدا را انتخاب کردم که نشان دهم این گنج دعا را داریم.
ما شیعیان گنجینه با ارزشی در اختیار داریم یعنی صحیفه سجادیه کتابی سرشار از دعا و ارتباط با خدا. چیزی که بین ما و کاتولیکها وجه اشتراک دارد هم دعاست. بهترین منبع برای تبلیغ تشیع که از آن غافلیم یا کمتر متوجه آن هستیم تا در معرفی اسلام و اهل بیت از آن استفاده کنیم. برای تبلیغ بینالملل رویکرد ما در فضای تبلیغات تغییر دین نیست چه بسا اگر نحوه تبلیغ درست نباشد ممکن است به ضد تبلیغ هم تبدیل شود. من هدفم این بوده تا روی اشتراکات شیعه و کاتولیک در مقوله دعا نشانه بروم، برای همین صحیفه سجادیه قله دعا و ارتباط با خدا را انتخاب کردم که نشان دهم این گنج دعا را داریم.
مصاحبه از: معصومه طاهری
منبع: روزنامه جوان